یکی از مسایل اصلی حاكميت، داشتن » شبکه توانمند « خصوصا در بخش توزیع است، از این رو ضمن توجه و مراقبت لازم در خصوص اعمال حاكميت و سياست گذاری، مسئله نظارت و پایش شركت های توزیع ناظر به ایفای تعهدات برای حصول اطمينان از حفاظت از زیرساخت های حياتی ضرورت خواهد داشت. در این راستا نظارت و پایش شرط لازم برای حصول اطمينان از ایفای تعهدات شركتهای توزیع تلقی می شود و مهمتر از نظارت، تدارک تمهيدات لازم برای اعمال آثار اقدامات نظارتی در رفتار و عملکرد شركت از طریق استقرار نظام كنترلی بازدارندگی است. بنابراین مسئله ایفای تعهدات دو وجه اساسی دارد: 1) استقرار نظام نظارت و پایش و 2) استقرار نظام بازدارندگی و کنترلی
((نظام کنترلی و بازدارندگی)) و ((نظام پایش و نظارت)) شروط لازم و کافی ایفای تعهدات سياست گذاری، هدایت و نظارت بر شركت های توزیع برق است. با توجه به سياست های اعمال حاكميت و پرهيز از انحصار و همچنين اصلاحات لازم درحوزه بهبود فضای كسب و كار بویژه در بخش توزیع درخصوص بازار، قيمت گذاری محصولات و مدیریت مناسب براساس قانون تجارت، می تواند موفقيت یا شکست برنامه خصوصی سازی، تجدیدساختار و اقتصاد توزیع و به تبع شركت توانمند و شبکه توانمند را متاثر نماید. از این رو، نظارت surveillance و پایش monitoring برای حصول اطمينان از ایفای تعهدات شركت های توزیع ضرورتی انکار ناپذیر است.در این راستا برای آنکه تعهدات بصورت فراگير، مطمئن و اقتصادی ایفاد شود، می بایست نظارت و پایش كافی بر عملکرد شركت های توزیع در سه حوزه "عملکرد اجتماعی سياسی" و " عملکرد مالی و اقتصادی " ،" مهندسی" گسترده شود (شرط لازم) و از طرف دیگر با استقرار نظام كنترلی بازدارندگی، اطمينان لازم از ایفای تعهدات و ارائه خدمات پایدار و بدون تبعيض حاصل گردد(شرط كافی).
با عنایت به اهمیت " نظارت و پایش شركت های توزیع برق"، معماری و طراحی مدل بلوغِ راهبری و حاكميتی برق و انرژی ضرورتی انکارناپذیر است، تا بر اساس آن مدل مناسب مبتنی بر ذینفعان بخش توزیع و با تفکيك مسئوليت ها و نقش ها و متناسب با الزامات تفکيك وظایف حاكميتی و تصدی حاصل شود. بر همین اساس طرحی با عنوان " پایش و نظارت در بخش توزیع برق" تعریف گردیده است. انتظار می رود با اجرای این طرح در سطح صنعت برق در ابتدا موضوع پایش و نظارت توزیع در میان سیاستمداران و سیاستگذاران این حوزه درک و سپس اسناد زیرساختی که لازمه اجرای درست در این بخش است طراحی و تدوین گردد و زیرساختهای نرم افزاری و سخت افزاری لازم نیز پیاده سازی شود.
نتيجه اين طرح در واقع ایجاد نظام پایش و نظارت در سه سطح حاکمیتی، بنگاه داری و عملیاتی است که از طریق ایجاد شناخت و تداوم آن به تناسب ایجاد موضوعات جدید در این حوزه آغاز می گردد به طوریکه ابعاد مختلف موضوع شناسایی و مدیران و سیاستمدارن در پروسه تصمیم گیری و تصمیم سازی آن شرکت خواهند داشت و سپس در ادامه آن با توسعه و تدوین اسناد مورد نیاز ( قوانین و مقررات لازم ) زیر ساختهای قانونی مورد نیاز آن تدوین می شود و زیرساختهای فنی و نرم افزاری ان نیز از طریق ایجاد سایتهای تخصصی و داشبوردهای نظارت در سه سطح نامبرده تکمیل می گردد.
فعالیتهای آغاز شده و در حال انجام در زیر مجموعه طرح به شرح زیر است:
1- پروژه کلیات اتاق فکر و راه اندازی خانه اندیشمندان صنعت برق ایران
2- پروژه تدوین واژگان توزیع در سه سطح حاکمیت، بنگاه و عملیات
3- پروژه تدوین کدهای شبکه
4- پروژه آیین نامه تضمین جرایم و تعهدات در صنعت برق
5- پروژه تعیین مدل کسب و کار و شناسایی کسب و کارهای موجود و آتی در این حوزه
6- پروژه شناسایی شاخصهای کنترلی و نظارتی و داشبورد نظارت و پیاده سازی آن در سطح شرکتهای توزیع و سطوح بنگاه و حاکمیت